کمینه گرایی در خرده حکایت های تذکرةالأولیا: استراتژی زیبایی شناختی

نویسندگان

ابراهیم سلیمی کوچی

نیکو قاسمی اصفهانی

چکیده

اوضاع اجتماعی و نیاز های فرهنگی موجود در اوایل دهۀ هفتاد میلادی، زمینه ساز شکل گیری جنبشی به نام «کمینه گرایی» شد که اندک اندک در حوزه های گوناگون هنر و ادبیّات تجّلی یافت. «داستانک» یا «داستان کوتاهِ کوتاه» از نمونه های برجستۀ این رویکرد در ادبیّات داستانی است. هر چند پیشینۀ شکل گیری این نوع ادبی را عموماً به غرب نسبت داده اند، بسیاری از نویسندگان آثار ادبی مشرق زمین و به ویژه ادبیّات فارسی، از روزگاران پیشین از این نگرش در آثار خویش بهره برده اند. از این رو نمونه های فراوانی از آثار کمینه گرا در متون کهن ادبیّات فارسی وجود دارد. برای نمونه، تذکرةالأولیا حاوی حکایات و خرده حکایات متعدّدی است که برای بیان مفاهیم مورد نظر نویسنده به عامّۀ مردم، با زبانی موجز و ساده و گویا، به رشتۀ تحریر در آمده است، به گونه ای که می توان حضور مؤلّفه های کمینه گرایانه در متن را از ویژگی های برجستۀ این کتاب تعلیمی دانست. نویسندگان مقاله، از یک سو درصدد کاربست شاخصه های متون کمینه گرا به پاره ای از حکایات کتاب تذکرةالأولیا و سنجش آنها از منظر ویژگی های ساختمند نوع ادبی داستانک هستند، و از سوی دیگر، به چرایی بهره مندی عطّار از این رویکرد مدرن ادبی پاسخ گفته اند.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

کمینه‌‌گرایی در خرده‌‌حکایت‌‌های تذکرةالأولیا: استراتژی زیبایی‌شناختی

اوضاع اجتماعی و نیاز‌‌های فرهنگی موجود در اوایل دهۀ هفتاد میلادی، زمینه‌‌ساز شکل‌‌گیری جنبشی به نام «کمینه‌‌گرایی» شد که اندک‌اندک در حوزه‌‌های گوناگون هنر و ادبیّات تجّلی یافت. «داستانک» یا «داستان کوتاهِ کوتاه» از نمونه‌های برجستۀ این رویکرد در ادبیّات داستانی است. هر چند پیشینۀ شکل‌‌گیری این نوع ادبی را عموماً به غرب نسبت داده‌‌اند، بسیاری از نویسندگان آثار ادبی مشرق‌زمین و به‌ویژه ادبیّات فارسی، ...

متن کامل

تبیین و تحلیل تربیت اخلاقی از منظر زیبایی شناختی با تاکید بر آرای متفکران عمل گرایی

چکیده تربیت اخلاقی یکی از مهم ترین وجوه تربیت به شمار می آید. دیدگاه های بسیاری در این زمینه عمدتا بر پرورش جنبه عقلانی توجه کرده اند و کمتر به جنبه های دیگر پرداخته اند. دیویی در قرن بیستم با نگاهی متفاوت - زیبایی شناسانه - به امر تربیت اخلاقی پرداخت. بعد از او نیز مباحث فراوانی درباره این دیدگاه مطرح شد و پیروان عمل گرایی به بسط این دیدگاه مبادرت ورزیدند. در این مقاله با روش توصیفی- تحلیلی به...

متن کامل

بررسی جنبه های زیبایی شناختی آیات قرآن در دره نادره

دُرّه نادره تألیف میرزا محمدمهدی استرآبادی که به تاریخ ایران از آغاز روی کار آمدن نادرشاه افشار تا کشته شدن او می‌پردازد، دشوارترین و متکلفانه‌ترین نثر فارسی است. تاریخ‌نگاری برای نویسنده بهانه­ای است برای هنرنمایی و آفرینش اثر ادبی. خارج از این‌که بخواهیم درجه مقبولیت کتاب را در بین مخاطبانش ارزیابی کنیم، مهارت و خلاقیت نویسنده در آفرینش ادبیت متن، قابل ستایش و کم‏نظیر است. وجهۀ اصلی کتاب، آرایش...

متن کامل

بررسی جنبه های زیبایی شناختی تمثیل در زبان ادبی قرآن

    تمثیل یکی از روش های تصویرسازی و مجسم کردن موضوع است، که مخاطب را همزمان به تخیّل و تفکر وادار می کند. هدف از کاربرد تمثیل در قرآن را باید در تاثیر عمیق آموزه های آن جستجو کرد که سبب می شود، خواننده با هر میزانی از درک و فهم آن ها را دریابد و در تنظیم برنامه زندگی خود به کار گیرد. پژوهشگر در این مقاله با استفاده از روش توصیفی- تحلیلی و با استناد به آیات قرآن کریم قصد دارد، جنبه های زیبایی شن...

متن کامل

تبیین مولفه های زیبایی شناختی منظر شبانه شهر

افزایش سریع جمعیت در چند دهه اخیر و به دنبال آن روند شتابان ساخت و سازهای بدون توجه به معیارهای زیباشناسانه مقیاس شهری، منظر شهرها را با چالش جدی مواجه کرده است. از طرفی دیگر در زمان تاریکی شب، در لایه منظر شبانه، این مناظر ناخوشایند که در نور روز قابل رویت بودند از نظرها پنهان گشته و منظرشبانه شهر با تاکید بر معیارهای زیبایی شناسی به کمک نور، چهره متفاوتی را از روز خود به عینیت می رساند. بدین ...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید


عنوان ژورنال:
ادب فارسی

ناشر: دانشگاه تهران

ISSN 9262ـ2251

دوره 4

شماره 2 2015

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023